Sowieci a polskie podziemie 1943-1946. Wybrane aspekty stalinowskiej polityki represji.

red. Łukasz Adamski, Grzegorz Hryciuk, Grzegorz Mo

Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Warszawa 2017

W 13 szkicach historyków polskich, ukraińskich, rosyjskich i litewskich zostały przedstawione różne aspekty łamania polskiego oporu przez stalinowski totalitaryzm. Chronologicznie ich tematyka wykracza poza figurujący zakres czasowy.

Opis:

Artykuły Łukasza Adamskiego o kwestii przynależności państwowej wschodnich województw Drugiej RP w czasie wojny, Macieja Korkucia o działalności sowieckiej radiostacji dywersyjnej im. Tadeusza Kościuszki oraz zamykający książkę tekst Tomasza Stryjka poświęcony relacjom między polskim podziemiem a ZSRR we współczesnej historiografii rosyjskiej stanowią doskonałe wprowadzenie i podsumowanie rozważań nad celami i praktyką działań Stalina wobec "wyzwalanej" Polski oraz ich funkcją we współczesnej propagandzie Rosji. Zamierzeniem redakcji i autorów było przedstawienie tego procesu przede wszystkim w kontekście wydarzeń na terenie wschodnich województw Drugiej RP. Dlatego też teksty Mariusza Zajączkowskiego, Grzegorza Hryciuka, Ihora Iliuszyna, Łukasza Adamskiego, Magdaleny Semczyszyn dotyczą stosunków polsko-radzieckich w czasie wojny i pacyfikacji różnych formacji polskiego podziemia przez sowietów na Wołyniu i w Galicji Wschodniej po jej zakończeniu. Z kolei artykuł Nikity Pietrowa i Arunasa Bubnysa dotyczą sowieckich represji na zachodniej Białorusi i Litwie. Mozaikę polskiego podziemia w chwili zakończenia wojny przedstawia Sławomir Poleszak, zaś Grzegorz Motyka przybliża działania zwalczającej jej 64. Dywizji Wojsk Wewnętrznych NKWD. Symboliczne podsumowanie problematyki tomu stanowi tekst Justyny Dudek, która przedstawia genezę i przebieg rozbicia i procesu I Zarządu Głównego WiN. Książka stanowi cenny wkład w rozwój badań i popularyzację wiedzy o zaprowadzeniu systemu stalinowskiego w Polsce.

Tomasz Bohun

dodano: 2018-05-18